İFA: Beden – Sinan Canan
| Tür: | Bilim |
| Yazar: | Sinan Canan |
| Yayınlanma Tarihi: | 2019 |
| Yayınevi: | Tuti Kitap |
Konusu
Gelişen sanayi, besin çeşitliliği ve imkanlar sayesinde yaşam şekli ve dolayısıyla “fabrika ayarları” değişen insanın doğasından ne kadar uzaklaştığı ve bu ayarlara geri dönebilmek için neler yapılabileceği bilimsel bir şekilde ele alınarak bu konular insanın evrimsel süreci ışığı altında anlatılmıştır.
İFA: Beden Özeti
Canlılık birbirine incelikle bağlı bir sistemdir. Biyoloji bilimi sayesinde birbirine çok uzak gözüken canlıların birbirleriyle yakın bir ilişkide olduğunu bilebiliyoruz. İnsanın fabrika ayarlarını anlamak da bu incelikli bağı anlamak ve bu perspektifte birbirine bağlı olan sistemi anlamakla başlamaktadır. Binlerce yıldır inşa etmiş olduğumuz medeniyet ve bu bağlamda gelişen kültürel ve fiziksel alışkanlıklar, tabiat gereği sahip olduğumuz bir insanlık algısı ve alışkanlıklarıyla karşı karşıya getirebilir. Vücudumuzun fabrika ayarları teknoloji ile aynı hızda gelişmiyor. Dolayısıyla bizim insan olarak kendimizi tanımamız ve fabrika ayarlarımıza uygun bir yaşam tarzı geliştirmemiz gerekmektedir ve bu ayarlara ne kadar adapte bir yaşam tarzı sürdürülürse o kadar sağlıklı ve doyum sağladığımız bir yaşam tarzına sahip olunmuş olur.
1: Hareket
Yerleşik yaşam düzeni ve tarım süreçlerinden önce insanoğlu dünya yüzeyine yayılma süreçlerinde en büyük avantajlarından biri olan bedensel hareket becerisini kullanmıştır. İnsanın sahip olduğu bu bedensel beceri onun yüksek kas dokusu ve eklem hareketliliğinden gelir. Bu becerilerimizi kullanmamamız fabrika ayarlarımıza uygun olmadığından fiziksel ve ruhsal olarak insanoğlunu olumsuz yönde etkilemektedir. Gelişen teknoloji ile beraber özellikle şehirli insanlar fiziksel yorgunluktan ziyade zihinsel yorgunluk yaşamakta ve hareketsizliğin getirdiği sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmaktadır. Rahat bir egzersiz düzeni ile bile var olan insülin direncinin azaldığı, klinik olmayan hafif depresyonun hızla düzeldiği, yaratıcı düşüncelerin arttığı ve genel zihin ve beden enerjisinin yükseldiği bilimsel bir gerçektir. Ancak modern şehir insanlarının hareketi sürdürülebilir bir şekilde hayatına adapte etmesi bunun için bir motivasyona sahip olması ile mümkündür. Bir motivasyon kaynağı olmadan spor salonlarında saatlerce hareket etmeye zorlamak insanın doğasına aykırıdır. Atalarımız avlanma, beslenme, taşıma gibi işlerle gün içerisinde hareket etmek zorundaydılar. Bu sebeple aralıklı, zorlamalı, bolca dinlenmeli ve düzenli olmayan bir hareket tarzı geliştirmek fabrika ayarlarımıza daha uygundur. Zira insan vücudu düzen içerisinde strese gireceğinden “kaotik” yani bedeni aralıklarla şaşırtan bir yaşam stili vücut için daha faydalıdır.
2: Az, Çeşitli ve Aralıklı Yemek
Modern şehir yaşamına adapte olan insanların beslenme alışkanlıkları uzak atalarımızınkinden çok uzaktadır. Aşırı enerji tüketen ve diğer canlılara göre daha büyük bir zihin yapısına sahip olan insan en büyük yeniliklerinden birini beslenme konusunda yapmıştır. Tarımın icadı ve endüstriyel gıdanın keşfiyle beraber insanlık zahmetsiz bir şekilde bol bir besin kaynağına ulaşabilmektedir. Önceden gelişmiş bir yağ depolama sistemi ve hızlı metabolizma insanın hayatta kalma direncini arttıran bir avantajdı ancak hareketsizlik ve şeker yoğunluklu endüstriyel gıdalar sebebiyle bu avantajlar büyük dezavantajlara dönüşmüştür. Oysa beslenmemiz için en önemli gerekliliklerden biri açlık hissidir. Günümüz endüstriyel gıdaları bu açlık ayarlarla bozulmuştur. Ancak belirgin bir hastalık durumu yoksa bu ayarlara geri dönüş aralıklı yeme düzeniyle mümkün olmaktadır. Beden açlık durumunda bedendeki fazla yağ depolarını ve bozulmuş hücreleri tüketerek vücuda fayda sağlamaktadır. Açlık hissi son derece önemli olduğundan tam olarak acıkmadan beslenmemek gerekir. Özellikle hareketli bir yaşam tarzı yoksa enerji açığı oluşmayacak ve yüksek şeker ve karbonhidrat içerikli gıdalar kilo alımına ve çeşitli kronik hastalıklara neden olacaktır.
Kronik ve metabolik hastalıkların çoğu arzu ettiğimiz hemen her şeye hızlıca ulaşmaya çalışmamız sonucu ortaya çıkar. Sabırsız olma durumu da insanın fabrika ayarlarında mevcuttur ancak gerçekte neyi, neden istediğimizi salt haz peşinde koşmadan sorgulayarak fabrika ayarlarımıza dönmek mümkündür. Bu nedenle kendini anlamak ve vücut donanım yapısını makul bir oranda biliyor olmak sağlıklı yaşam yolundaki en önemli kapıdır.
İFA: İnsanın Fabrika Ayarları Seri
| 1. İFA: Beden | 2. İFA: İlişkiler ve Stres | 3. İFA: Sınırları Aşmak |
İFA: Beden – Kitap Açıklaması
Hepimiz “daha doğru yaşamaya” çalışıyoruz. Sürekli öğrenme peşindeyiz ama gittikçe genişleyen bilgi havuzundan çoğu zaman doğruları seçemiyoruz. Uzmanlar da sıklıkla görüş ayrılığına düşüyorlar. Konu “insan” iken, bilim de bu kadar açık ve net bir araçken bu kadar anlaşmazlık nereden geliyor?
Elinizdeki kitap, bir üçlemenin ilk kitabıdır. İnsanın Fabrika Ayarları serisi bir bütün olarak insanlığın gereklerini İFA edebilmek için, bilimsel gerçeklere farklı bir çerçeve öneriyor. İnsanın Fabrika Ayarları, kendinizi başka bir bakış açısından bir kez daha anlamaya davet ediyor.
• İnsan neden bu kadar çıplak ve aciz?
• Bedensel ihtiyaçları karşılanan insan neden mutlu olamıyor?
• Yüz yıl önceki insanların bilmediği bunca yeni “ölüm nedeni” nereden çıktı?
• Neden hareketsiz kalınca hastalanıyoruz?
• Fazla yemek bize neden iyi gelmiyor?
• Yalnız kalınca neden erken ölüyoruz?
• Bedenin stres tepkileri, tüm hayvanların hayatta kalmasına yardımcı olurken, bizi neden bu kadar yoruyor hatta hasta edip öldürebiliyor?
• Sınırlarını aşamayan, zihnini ve bedenini zorlamayan insanlar neden bunalıma giriyor?
• Yaratılışımıza uygun bir yaşam kurmak ve bunu sürekli hale getirmek bu kadar zor mu?
Bu kitap, bu ve benzeri sorularının cevaplarını vermekten ziyade kendiniz için en doğru cevapları bizzat sizin bulabilmeniz için yazıldı. Bundan sonrası ise size kalıyor.
Kendinize iyi bakın, göreceksiniz…
(Tanıtım Bülteninden)
Bilgilendirici bir makale olmuş ellerinize sağlık.